Almennur úrgangur og spilliefni
Faxaflóahafnir sjá um að safna úrgangi sem myndast í eigin starfsemi og sem myndast á hafnarsvæðum hjá einstaklingum og í starfsemi annarra fyrirtækja. Frá umhverfislegu sjónarmiði er mikilvægt að draga úr myndun almenns úrgangs og spilliefna, auka endurvinnslu þess úrgangs sem til fellur og sjá til þess að spilliefnum sé fargað á ábyrgan hátt. Faxaflóahafnir hafa jákvæð umhverfisáhrif með því að bjóða upp á tanka fyrir úrgangsolíu og standa fyrir hreinsunarátaksverkefnum á hafnarsvæðinu. Þessar aðgerðir hafa þó í för með sér að magn úrgangs sem skrifast á Faxaflóahafnir eykst.
Almennur úrgangur – frá skrifstofuhúsnæði í Tryggvagötu.
Í skrifstofuhúsnæði Faxaflóahafna í Tryggvagötu starfa aðilar með mismunandi starfsemi, m.a. Listasafn Reykjavíkur. Í töflu 9 og á mynd 7 má sjá myndun úrgangs fyrir alla aðila í húsinu árin 2013 til 2017. Erfitt er að áætla út frá þessum tölum magn úrgangs frá skrifstofu Faxaflóahafna, þar sem magn úrgangs er ekki sérstaklega viktað fyrir þá starfsemi.
Í húsnæðinu er úrgangur flokkaður í fimm úrgangsflokka, þ.e. pappír, bylgjupappa, plast, lífrænt efni og blandaðan úrgang. Blandaður úrgangur fer í urðun en annar úrgangur er endurunninn. Alls mynduðust rúmlega 11.500 kg af úrgangi árið 2017 sem er lækkun um 24% milli ára. Úrgangur til endurvinnslu var 36% heildarúrgangs og úrgangur til förgunar var 64%. Á árinu 2017 voru úrgangsmál Faxaflóahafna endurskoðuð og skilið á milli eigin starfsemi og þess úrgangs sem safnað er frá öðrum. Einnig var flokkun úrgangs aukin á öllum starfsstöðvum fyrirtækisins. Þessar breytingar verða ekki sýnilegar í grænu bókhaldi fyrr en árið 2018.
Tafla 9. Almennur úrgangur frá skrifstofuhúsnæði í Tryggvagötu árin 2016 og 2017
2016 | 2017 | ||||||
Úrgangstegundir | Meðhöndlun | kg | kg | ||||
Blandaður pappír | Endurvinnsla | 4.050 | 2.970 | ||||
Bylgjupappi | Endurvinnsla | 1.566 | 1.010 | ||||
Lífrænt efni | Endurvinnsla | 72 | |||||
Plast | Endurvinnsla | 50 | |||||
Blandaður úrgangur | Förgun | 9.552 | 7.441 | ||||
Úrgangur alls | – | 15.168 | 11.543 | ||||
Meðhöndlun | kg | % | kg | % | |||
Úrgangur til förgunar | 9.552 | 63 | 7.441 | 64 | |||
Úrgangur til endurvinnslu | 5.616 | 37 | 4.102 | 36 |
Mynd 7. Almennur úrgangur allra aðila í skrifstofuhúsnæði í Tryggvagötu árin 2013 til 2017
Almennur úrgangur – þjónusta við smábátaeigendur
Faxaflóahafnir sjá um að safna saman úrgangi sem myndast hjá einstaklingum og fyrirtækjum á hafnarsvæði fyrirtækisins sbr. mynd 8 og töflu 10. Heildarmagn úrgangs frá Reykjavík, Grundartanga og Akranesi minnkaði um 17% milli áranna 2016 og 2017. Eins og áður féll mestur úrgangur til á hafnarsvæðum í Reykjavík (81%).
Tafla 10. Úrgangur sem safnað var saman fyrir hafnarsvæðin árin 2016 og 2017
Reykjavík | Grundartangi | Akranes | Samtals | ||||||
2016 | 2017 | 2016 | 2017 | 2016 | 2017 | 2016 | 2017 | ||
Úrgangstegundir | Meðhöndlun | kg | kg | kg | kg | kg | kg | kg | kg |
Blandaður pappír | Förgun | 16.266 | 17.844 | 13.620 | 14.360 | 8.070 | 16.020 | 37.956 | 48.224 |
Bylgjupappi | Endurvinnsla | 8.040 | 8.180 | 0 | 0 | 0 | 30 | 8.040 | 8.210 |
Grófur úrgangur | Förgun | 54.630 | 49.900 | 1.180 | 2.400 | 7.580 | 1.920 | 63.390 | 54.220 |
Hjólbarðar | Endurvinnsla | 65.445 | 33.020 | 0 | 0 | 0 | 0 | 65.445 | 33.020 |
Málmar | Endurvinnsla | 26.240 | 16.570 | 1.150 | 0 | 310 | 690 | 27.700 | 17.260 |
Blandaðar plastumbúðir | 50 | 0 | 80 | 130 | |||||
Timbur | Endurvinnsla | 8.250 | 21.920 | 0 | 0 | 0 | 0 | 8.250 | 21.920 |
Timbur, litað og blandað | Endurvinnsla | 17.450 | 8.750 | 1.780 | 0 | 0 | 0 | 19.230 | 8.750 |
Garðaúrgangur | Endurvinnsla | 1.800 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.800 | 0 |
Úrgangur alls | – | 198.121 | 156.234 | 17.730 | 16.760 | 15.960 | 18.740 | 231.811 | 191.734 |
Meðhöndlun | % | % | % | % | % | % | % | % | |
Úrgangur til förgunar | 36 | 43 | 83 | 100 | 98 | 96 | 44 | 53 | |
Úrgangur til endurvinnslu | 64 | 57 | 17 | 0 | 2 | 4 | 56 | 47 |
Mynd 8. Úrgangur sem safnað var saman fyrir hafnarsvæði árin 2013 til 2017
Úrgangur – móttekinn og nýttur hjá Faxaflóahöfnum
Ýmsar tegundir efna sem teljast til úrgangstegunda hjá einum aðila eru fyrirmyndar hráefni hjá öðrum. Dæmi um þetta eru slitnir hjólbarðar og fyllingarefni og jarðvegur frá framkvæmdum. Faxaflóahafnir taka á móti töluverðu magni af hjólbörðum á hverju ári sem notaðir eru í þybbur á bryggjur.
Faxaflóahafnir hafa á undanförnum árum tekið á móti töluverðu magni af fyllingarefnum og jarðvegi frá framkvæmdum á höfuðborgarsvæðinu og á Grundartanga og nýtt sem fyllingarefni, m.a. í hafnarframkvæmdir, sbr. tafla 11.
Tafla 11: Úrgangstegundir og magn sem nýtast sem hráefni hjá Faxaflóahöfnum árin 2016 og 2017
2016 | 2017 | Breyting | ||
Úrgangstegundir | Meðhöndlun | Magn | Magn | |
Hjólbarðar | Endurvinnsla (þybbur) | 1.892 stk | 482 stk | |
Fyllingarefni og jarðvegur frá framkvæmdum | Endurvinnsla (fyllingarefni) | 16.200 m3 | 60.000 m3 | 270% |
Efni í flæðigryfjur frá stjóriðju | Endurvinnsla (fyllingarefni) | 19.500 m3 | 17.500 m3 | -10% |
Úrgangur – frá skipum
Faxaflóahöfnum ber skylda til að útvega móttöku úrgangs og farmleifa frá skipum og tryggja að meðhöndlun úrgangs í móttökustöð sé í samræmi við kröfur í lögum og reglugerðum. Auk þess eiga Faxaflóahafnir að halda utan um magn þess úrgangs frá skipum sem nýta hafnaraðstöðu þeirra. Utanaðkomandi verktakar, eða Faxaflóahafnir sjá um losun sem útgerð greiðir fyrir. Í töflu 12 má sjá heildaryfirlit yfir úrgang og spilliefni frá skipum sem fluttur var frá borði á mismunandi hafnarsvæðum. Um 90% úrgangsins kemur í land á hafnarsvæðum Reykjavíkur.
Tafla 12. Úrgangur og spilliefni frá skipum, fluttur frá borði árið 2017
Reykjavík | Grundartangi | Akranes | Samtals | ||
2017 | 2017 | 2017 | 2017 | ||
Úrgangstegundir | Meðhöndlun | m3 | m3 | m3 | m3 |
Blandaður úrgangur | Förgun | 4.443 | 250 | 353 | 5.046 |
Matarúrgangur | Förgun | 500 | 11 | 1 | 512 |
Plast | Endurvinnsla | 667 | 25 | 2 | 694 |
Spilliefni | 14 | 0 | 0 | 14 | |
Kjölvatn | 448 | 0 | 0 | 448 | |
Úrgangsolía og olíumengaður sjór | 1.605 | 29 | 0 | 1.634 | |
Alls | 7.677 | 315 | 356 | 8.348 |
Spilliefni
Faxaflóahafnir bjóða upp á aðstöðu fyrir viðskiptavini hafnanna til þess að skila inn spilliefnum og hafa þannig jákvæð áhrif á umhverfið. Faxaflóahafnir hafa bætt aðstöðu fyrir móttöku úrgangsolíu og spilliefna á Akranesi og á Grundartanga. Brýnt er fyrir eigendum smábáta að ganga vel um aðstöðuna og flokka öll spilliefni á viðeigandi staði.
Í töflu 13 og mynd 9 má sjá magn úrgangsolíu og annarra spilliefna sem safnaðist á hafnarsvæðinu árið 2017.
Tafla 13. Úrgangsolía og önnur spilliefni safnað saman á hafnarsvæði árin 2016 og 2017
2016 | 2017 | 2016 | 2017 | |
Úrgangsolía [L] | Úrgangsolía [L] | Önnur spilliefni [kg] | Önnur spilliefni [kg] | |
Reykjavíkurhöfn | 8.289 | 5.580 | 1.204 | 1.909 |
Akraneshöfn | 0 | 1.100 | 60 | 780 |
Grundartangahöfn,spilliefni | 0 | 0 | 0 | 250 |
Spilliefni alls | 8.289 | 6.680 | 1.264 | 2.939 |
Mynd 9. Spilliefni frá hafnarsvæðum árin 2013 til 2017